Phòng trị lở loét ở bệnh nhân ít vận động, bệnh nhân cao tuổi

Các nguyên nhân gây loét tì đè người nằm lâu, bệnh nhân cao tuổi

Bệnh nhân bị các bệnh lý dễ bị loét ép do bị tì đè kéo dài ở một tư thế:

• Hôn mê do tai biến mạch máu não, u não, chấn thương sọ não, viêm não, nhiễm khuẩn nặng, nhiễm độc, urê máu cao, hạ đường huyết.
• Người già thiếu dinh dưỡng nằm lâu ngày, vận động kém…
• Liệt hai chi dưới do tổn thương tủy sống (chấn thương cột sống có liệt tủy, viêm tủy…)
• Sau phẫu thuật thần kinh, sau bố bột chậu, lưng, chân… 

Các vị trí dễ bị loét ép do tì đè.

Nếu bệnh nhân nằm ngửa kéo dài mà không được chăm sóc chống lót chu đáo thì các vị trí sau đây dễ bị loét ép:

• Vùng xương cùng sẽ bị loét ép sớm nhất.

• Hai gai chậu sau trên.

• Dưới mông.

• Vùng chẩm.

• Vùng xương bả vai.

• Khuỷu tay.

• Gót chân

Nếu bệnh nhân bị một bệnh lý nào đó không nằm ngửa được mà phải nằm sấp dài ngày (ví dụ bệnh nhân bị bỏng ở vùng lưng). Những vùng bị loét ép tì đè là:

• Vùng xương ức.

• Vùng xương sườn.

• Đầu gối (xương bánh chè).

• Mu chân..

• Nếu bệnh nhân nằm nghiêng kéo dài, bệnh nhân suy hô hấp, phải ngồi kéo dài, bệnh nhân béo phì, vùng dễ bị loét ép là:

  • Mắt cá chân ngoài, vai, một bên ngoài lồng ngực.
  • Phía ngoài đầu gối chân bên này và mặt trong đầu gối chân bên kia.
  • Vùng mấu chuyển lớn xương đùi.
  • Ụ ngồi của xương chậu (dễ bị nhất).
  • Vai.
  • Xương cùng.
  • Vùng khoeo.
  • Nếp gấp trên da bụng.
  • Dưới ngực.
  • Dưới mông

Hình ảnh loét ép tì đè vùng cùng cụt của một bệnh nhân được chữa khỏi bằng Cao dán vết thương Đông y gia truyền

Phòng trị lở loét ở bệnh nhân ít vận động, bệnh nhân cao tuổi.

Bệnh nhân hạn chế vận động lâu dài gây thiếu máu cục bộ, tổn thương tiến triển và loét hoại tử.

Thông thường trong mọi tư thế đứng, nằm, ngồi, cơ thể đều có những điểm nhất định chịu lực đè ép do trọng lực. Quá trình vận động, các điểm chịu lực sẽ được giải phóng khỏi lực đè ép, do vậy không gây tổn thương nào cho cơ thể. Còn đối với người hạn chế vận động hoặc bệnh nhân nằm liệt trong thời gian dài, lực đè ép khiến cho cấu trúc chịu lực giảm lưu lượng máu tuần hoàn mao mạch, gây thiếu máu cục bộ, tổn thương tiến triển và cuối cùng là loét hoại tử. Tình trạng này gọi chung là loét do tì đè.

Loét do tì đè (hay loét tì) là một loại tổn thương hoại tử tổ chức giữa vùng xương và vật có nền cứng. Hiện nay y học có nhiều tiến bộ trong việc chăm sóc bệnh nhân có nguy cơ loét cao, nhưng điều trị loét do tì đè vẫn là vấn đề thách thức. Cơ chế sinh bệnh của loét tì đè là do tình trạng bất động lâu ngày, thường xuất hiện ở những người bị hôn mê kéo dài, liệt hai chi dưới, liệt tứ chi, suy kiệt do bệnh hay do tuổi già, chấn thương, hậu phẫu kéo dài… Theo nghiên cứu, thời gian của lực nén kéo dài từ khoảng 2 giờ trở lên sẽ gây ra tình trạng này. 

Ngoài ra, một số yếu tố khác góp phần hình thành tình trạng thiếu máu tổ chức như thay đổi cảm giác (chẳng hạn biến chứng thần kinh ngoại biên do tiểu đường), tiếp xúc với môi trường ẩm ướt, môi trường kém vệ sinh (do phân, nước tiểu ở người già nằm lâu), mất khả năng vận động, tổn thương tổ chức che phủ, dinh dưỡng kém…